Brazilië: Amazoneboottocht Belém - Santarém

Wow! Wat een bijzondere ervaring heb ik achter de rug. Zoals je gemerkt had, was ik er al weken mee bezig dat de Amazoneboottocht er aan zou komen. Nou, hij is voor mij achter de rug!

Het is dinsdagochtend, 24 augustus, in Belém als ik mijn spullen pak voor de tocht. Dit is inclusief hangmat, touw om te bevestigen, extra toiletpapier en water, fruit als proviand en droge koekjes en crackers om de eventuele ´shits´ op de boot te voorkomen óf te overwinnen! Want daar waarschuwt de reisgids voor!

Volgens de kaartverkoper had ik voor hetzelfde geld de vorige avond ook al op de boot kunnen slapen op een locatie buiten de stad. Hoewel budgetair een fantastisch aanbod, had ik al zo´n vermoeden dat een goede nachtrust in mijn bed nog heerlijk welkom zou zijn en vandaar dat ik nu pas uitcheck van mijn hotel. Als de receptioniste vraagt vanuit welke haven ik vertrek, ben ik hoogst verbaasd. Hoezo? Er is toch maar één officiële Hidroviaria (haven), daar waar ik ook mijn ticket heb gekocht? Nou nee dus: kennelijk zijn er 3 vertrekplaatsen voor de bewuste langzame rivierboten en gelukkig is de dame zo vriendelijk voor me om even rond te bellen. En ja hoor: andere locatie, daar waar ik anders al een nacht op de boot had door kunnen brengen! Oei, dat was écht net op tijd!

Ze wijst er vervolgens op dat de 3 Israëlische knullen, die in de ´lounge´ zitten, eveneens een ticket voor die boot hebben en dus maak ik even kennis. De moed zakt me wel in de schoenen als ik hoor dat ze vanochtend al om 07.00 uur
een prima hangmatplekje zijn gaan bemachten en dat het er al behoorlijk druk was... Dusss...

Goed, niets meer aan te doen en maar snel op pad. Het is 12.00 uur als ik op advies een taxi pak om door de favela´s heen naar de haven te komen. Dat was geen overbodige luxe kan ik wel zeggen! Eenmaal aangekomen was het terrein afgesloten, gebruikelijk blijkbaar, want op het toeteren van de taxi werd de poort open gedaan en daar lag ´ze´, de boot Santarém (hoezo toepasselijk?). De receptioniste prees de boot aan als zijnde nieuw. Nou vast in de tachtiger jaren of zo, maar niet in 2010!

Het laagste dek blijkt volledig voor vrachtvervoer ingericht te zijn. En dus sjouw ik met mijn spullen naar een verdieping hoger. En daar is dan ´mijn slaapkamer´ voor de komende nachten: een ruimte van zo´n 17 bij 8 meter waarin inmiddels al naar schatting zo´n 50 hangmatten hangen in 3 rijen... Slik... Ik ga met mijn gezond verstand aan de slag: niet in de buurt van de toiletten vanwege de mogelijke stank, niet bij de deur van het restaurant in verband met de muziekoverlast, niet in het midden van de ruimte, omdat het er vast benauwd kan zijn en juist wel in de buurt van een paal om mijn bagage met een staalkabel aan vast te leggen. En zo tref ik dan een topplekje (al zeg ik het zelf) aan de raamkant als laatste van de rij voordat er een trap verschijnt. Dat scheelt in ieder geval 1 buuf, want de andere ligt al languit in de hare te suffen. Gelukkig is het bevestigen van de hangmat niet zo´n gedoe als verwacht, want er zijn keurig haken onder het plafond bevestigd op een halve meter afstand van elkaar. En neem van mij aan: dat is niet veel!

Na een eerste verkenning van de boot blijkt dat een gedeelte van ´mijn´ dek nog in beslag wordt genomen door een soort kantine en daarnaast nog zo´n 12 privéhutten, zoals ook het derde dek. De rest van de topverdieping is een café (met zeer luide muziek) en een open ruimte waar ook sproeiers zijn geplaatst.

Als de boot dan pas om 19.00 uur vertrekt heb ik er al wat hanguurtjes op zitten. Zo heb ik langzaam maar zeker de boot gevuld zien worden. Ik heb veel geluk, want onder mijn medepassagiers zijn er veel die Engels blijken te spreken. Zoals natuurlijk de 3 knullen uit het hotel, 2 Italiaanse meiden, een leraar uit Engeland, Braziliaanse Ricardo én een groot deel van een groep theatermakers. Heerlijk!

Het is een bijzondere tocht, die qua sfeer vooral toch vooral gedomineerd wordt door de overduidelijke aanwezigheid van een deel van de theaterproductie Teatro Oficina. Het zijn zo´n 30 zeer expressieve vrije energieke creatievelingen waaronder acteurs, muzikanten, de regisseur, een fotograaf en een cameravrouw. Het is geweldig, bijzonder, interessant en alles behalve saai! Wat een cadeautje! Ze maken onderdeel uit van een totale productie waaraan ongeveer 60 mensen meewerken. Ze worden volledig door de overheid gesubsidieerd en zijn nu op pad naar Manaus om daar een viertal verschillende voorstellingen te geven in een tent die er speciaal voor wordt opgezet. Die tent maakt het mogelijk om maar liefst 2.000 toeschouwers deelgenoot te maken van een 5 tot 6 urig schouwpel. Omdat het volledig gratis is, is het lokale publiek ook bijzonder. Het lijkt me waanzinnig om mee te maken. Qua timing zou ik al in het Nationale Park Pantanal moeten zitten, maar ik kan alvast verklappen dat een ticketaanbieding mij toch wat extra nachten in Manaus vasthoudt en ik dus naar een voorstelling kan! Helaas was dat niet bekend bij het verlaten van de boot, dus moet ik nog uitzoeken hoe laat ik waar moet zijn. Maar dit is een ongelofelijke kans om zoiets speciaals mee te maken en dan met zulke prachtige mensen!

Maar laat ik niet te veel van de essentie van de boottocht afwijken: de Amazone! Een enorme rivier die door regenwoud wordt omringd. Om een goede indruk te krijgen, wil ik toch wat gegevens met je delen, waarvan ikzelf nogal onder de indruk ben. Het totale basin van de Amazonerivier is namelijk 2x zo groot als India en strekt zich uit over 8 landen. Als grootste rivier ter wereld kan hij op zijn hoogste niveau 40 km breed zijn en 300 miljoen liter zoetwater per séconde in de oceaan dumpen. En dat is meer dan de volgende 8 grootste rivieren ter wereld samen. Kortom: gigantisch!

En als je zo minuut na minuut, uur na uur en dag na dag op het water zit en soms eerder het idee hebt dat je op een meer zit dan een rivier, krijg je toch wel een beetje gevoel bij de grootsheid van dit natuurfenomeen. Het water is niet helder, maar ziet er beige uit. Er leeft vanalles in, maar wat ik bijzonder vindt zijn de roze dolfijnen. Geweldig om ze onderweg tegen te komen! Anders is het moeilijk ze voor te stellen in het troebele water. Omdat we vanuit Belém naar Santarém gaan, is het stroomopwaards en dus trager. Dit maakt het echter voor de schipper mogelijk om op zijn tijd dicht langs de oevers van de rivier te varen. Het uitzicht wordt vooral bepaald door het regenwoud, onderbroken door eenvoudige houten huizen, hier en daar een kleine plaats, boten in alle soorten en maten, vele vogels en een enkele buffel. Dat alles onder een stralende zon, bewolkte hemel, prachtige zonsondergang of volle maan en een enkele keer in een echte regenbui! Het is zo geweldig!

Tegelijkertijd is het vrij eentonig en doordat je beperkt bent in je mogelijkheden, wordt er heerlijk de snelheid uit het reizen gehaald en is het bijzonder relaxt! De dagen worden door mij gevuld met het genieten van het uitzicht, babbelen, lezen, hangen en uiteindelijk ook een Israëlisch kaartspel (wat voor de kenners onder ons lijkt op Hartenjagen) en dat is aan mij wel besteed! De onderbrekingen van de dag worden aangekondigd door een belletje waarmee de kok het schip rondgaat als het etenstijd is. Prima natuurlijk, maar als ik eindelijk een spaarzaam moment slaap in mijn hangmat, hoef ik niet om 06.45 uur te weten dat het ontbijt al klaar staat!

Het hangmatgedeelte is een verhaal op zich. Hele families hangen/zitten op, onder, tussen de hangmatten met vanalles en nog wat aan bagage en eten. Het is een gezellige drukte. Met handen en voeten weet ik te communiceren met mijn buurvrouw en al snel ook met anderen die mij omringen. Velen komen niet of nauwelijk uit de ruimte. Gewoon lekker gemak, of misschien, omdat mensen hun spullen in de gaten willen houden. Ik weet het niet, maar het is een feit.

En dan het fenomeen slapen in een hangmat... Nou ja slapen... Woelen in een hangmat is het meer voor mij persoonlijk! En als ik dan al eenmaal mijn draai te pakken heb, blijkt mijn buuf met haar neus tegen mijn knie te liggen, of heeft het 3 jarig knulletje het bijzonder naar zijn zin met schommelen met zijn hangmat, maar met als gevolg dat mijn hangmat meedeint. Als dan de eerste avond ook nog de combinatie met ´woelige baren´ volgt en ik niet alleen in de breedte, maar ook in de lengte schommel, heb ik toch wel even tijd nodig om niet zeeziek te worden. En lig ik dan eenmaal te slapen, is er altijd wel een geluid waar ik dan weer op reageer, zoals de nachtelijke aanlegplaatsen, waarbij nieuwe mensen aan boord komen.

Al met al ben ik dan ook zeer onder de indruk van mensen die met z´n tweeën in een hangmat liggen, zoals schuin achter mij! Dat dat echter wel spanningen met zich meebrengt blijkt wel als er een ruzie ontstaat en zij boos de hangmat weghaalt en weggaat. Grappig dat hij vervolgens mij wil uitleggen waarom en hoezo, terwijl ik er natuurlijk geen woord van versta! Als hij vervolgens een ander tijdelijk stekkie opzoekt, verschijn zij weer ten tonele en duikt onder mijn hangmat om ongezien met mijn buuf háár ervaringen te delen. Jammer dat ik er geen woord van kan verstaan, maar de non-verbale communicatie is ook heerlijk in deze soap! Vooral de blik van buuf naar mij spreekt boekdelen!

Het eten blijkt aardig te zijn aan boord, al neem ik het zekere voor het onzekere en dus gaan ook mijn persoonlijke voorraden er doorheen aangevuld met instant noodles en tosti´s van het café.

Het geheel is een hele bijzondere ervaring, maar ik ben blij dat ik toch de korte versie heb geboekt. Al moet ik even schakelen als blijkt dat ik niet de beloofde 2 maar 3 nachten in mijn hangmat door mag brengen! Toch heb ik ook dat overleefd en na bijna 4 dagen neem ik dan ook afscheid in de chaos van de aanlegplaats waar al weer nieuwe voorraden liggen te wachten en mensen klaarstaan om mijn plekje in te nemen voor het volgende deel.

Het was geweldig door de omgeving, de speciale hangmatafdeling, maar vooral ook de mensen!